بى شک یلدا را مى توان تنها آیین باستانى ایرانى دانست که گذر زمان چندان بر آن تاثیرى نداشته است. نه مانند جشن هاى مهرگان و تیرگان که جشن هاى رسمى ایرانیان بودند کمرنگ یا بى رنگ شدند و نه مانند جشن چهارشنبه سورى شکل و شمایل اش تغییر کرده تا بدانجا که دیگر نمى توان آن را یک جشن باستانى به حساب آورد.
اما یلدا همچنان، بدون تغییر در ایران باستان برگزار مى شود، شاید براى آن است که یلدا فراتر از یک جشن ملى است و در پس چهره خود پشتوانه عظیمى را پنهان کرده است. یلدا ریشه در تاریخ جهان دارد. شب یلدا زادروز مهر یا میتراست. خداى پیمان و عهد و ایزدى تویى. میترائیسم یکى از تاثیرگذارترین مذاهبى است که نخست در شرق و بعدها در غرب و در دین مسیحیت ردپاى بسیارى از خود به جاى گذاشت. این شب را از دیرباز نزد مردم جهان شبى مقدس مى دانستند.
یلدا از نظر معنى معادل با کلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومى به معنى تولد است و نوئل از ریشه یلدا است. واژه یلداسریانى و به معنى ولادت است. ولادت خورشید (مهر و میترا) و رومیان آن را (ناتالیس انویکتوس) یعنى روز تولد مهر شکست ناپذیر مى نامیدند. پس از مسیحى شدن رومیان سیصد سال پس از تولد عیسى مسیح کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسى پذیرفت، زیرا زمان تولد او دقیقاً معلوم نبود.
در واقع یلدا یک جشن آریایى است و پیروان میترائیسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار مى کرده اند. وقتى میترائیسم از تمدن ایران باستان در جهان گسترش یافت در روم و بسیارى از کشورهاى اروپایى روز ۲۱ دسامبر به عنوان تولد میترا جشن گرفته مى شد ولى پس از قرن چهارم میلادى به دنبال اشتباهات محاسباتى این روز به ۲۵ دسامبر انتقال یافت و در آن زمان مسیحیان روز ۶ ژانویه را به عنوان روز تولد مسیح جشن گرفتند. اما با گسترش مسیحیت در آن زمان به دلیل اینکه نمى توانستند مردم را از برپا داشتن این جشن منع کنند بنابراین روز کریسمس را با روز ۲۵ دسامبر جابه جا کردند.
اما آنچه مسلم است یلدا جشنى ایرانى است. جشنى است که ایرانیان پس از رهایى از بیدادگرى و ستم به شکرانه بازیافتن آزادى برپا مى کردند و پیروزى نیکى بر بدى و روشنایى بر تاریکى و داد بر ستم را گرامى مى داشتند. یلدا جشن خانوادگى است و شاید یکى از دلایل ماندگارى اش همین است. چرا که هنوز در ایران خانواده رکن اصلى جامعه است. هر چند که جامعه ایرانى در حال گذار از سنت به مدرنیسم است اما یلدا هر سال به خانه هاى ایرانیان سرک مى کشد. سالیان سال یلدا مهمان خانه ایرانیان است.
سلام
.وبلاگ زیبایی دارید.لینک و لوگو منو تو وبلاگتون بذارید به نام عشق و دوستی.یه خبری هم به من بده تا منم بذارم.به منم سر بزن .قربان شما سامان.
سلام
وب خوبی دارید .
جالب بود .
باشی...
اطلاعات جالبی بود
موفق باشی...
سلام.خیلی جالب بود....مرسی.
درسته که یلدا یه جشن ایرانیه.اما اکثرآ راجع به تاریخچش چیزی نمی دونیم....چند سالم هست که من وبلاگ میخونم همیشه از بلندی شب یلدا و آجیل هندونه و اینا مطلب خوندم...تا حالا راجع به تاریخچش نخونده بودم.
به امید همیشه میهمان بودنشان ...
سلام
ممنون که به من سر زدی.
امیدوارم که شب یلدا بهتون خوش بگذره
پایدار باشی
یا علی مدد...
salam inja che joori mishe ba horoofe english nevesht ? be har hal mamnon az nazar shoma in matlab ro khondam jaleb bood matalebe dige ro ham sary nega kardam omidvaram ke dar kar jadid movafagh bashid va garche shayad tanha gozashtan khanoom baratoon sakht bashe vali be har haal zendegi hamine dar morede tarze neveshtan dar weblog be nazar man adam bayad khodesh bashe va har joor ke delesh mikhad benevise oon dige be meile digaran bastegi dare ke bekhonan ya na , dar zemn oon matlab dar mored iraniha ham jaaleb bood va nokate ziadi dasht , movafagh bashid
yalda............
omretoon 100 shabe yalda deletoon ghadre ye darya toye in shabaye sarma yadetoon hamishe ba mast dele khosh bashe bahatoon gham bemoone vase farda.]
مرسی. آموزنده بود.
اولا سلام دوست خیلی خیلی عزیز . دوما ایشالاه که شب یلداتون خوش گذشته باشه هر چند که شماتون خیلی شب یالدایی نبوده ثالثا نوشته ات در مورد یلدا خیلی جالب بود و قشنگ تر از نوشته ها توجهی هست که شما به رسوم ایرانی داری و این بیشتر از هر چی منو خوشحال میکنه کلا هر کسی که به این رسوم توجه میکنه منو میذوقونه خلاصه اینکه ایام به کام شما و خانومی محترمه
سلام.
خیلی جالب بود برام. چون تا به امروز فلسفه شب یلدا رو نمی دونستم.
یا علی مدد....